Wethouder Mark Turksma over Positieve Gezondheid
In gemeente De Wolden is Positieve Gezondheid een van de uitgangspunten binnen het volksgezondheidsbeleid en het bijbehorende uitvoeringsprogramma. Ook in andere domeinen zoals jeugd en cultuur komt het terug. ‘’De integrale aanpak is logisch geworden. Samen met professionals in De Wolden gaan we steeds meer van het domeinoverstijgend denken naar het doen’’, zo licht wethouder Mark Turksma toe.
Waarom werkt het gedachtegoed van Positieve Gezondheid?
‘’Als gemeente zijn we van oudsher gericht op onze wettelijke taak om ziektes te voorkomen en de leefomgeving op peil te houden. Inmiddels weten we dat gezondheid over veel meer gaat dan ‘niet ziek zijn’. Bij Positieve Gezondheid staat een brede kijk op gezondheid centraal. Het gaat niet om wat iemand niet meer kan, maar juist om wat iemand wel kan, wat hij of zij belangrijk vindt en eventueel wil veranderen. Met deze focus beïnvloed je ook het welzijn, mensen gaan zich prettiger voelen. Dat zorgt weer voor een noodzakelijke lagere druk op onze gezondheidszorg. Het gedachtegoed van Positieve Gezondheid is voor ons als gemeente dus een waardevol en belangrijk vertrekpunt wanneer we het hebben over gezondheid.’’
Wat betekent dit voor het beleid van de gemeente?
‘’Positieve Gezondheid is een van de uitgangspunten binnen ons volksgezondheidsbeleid en het bijbehorende uitvoeringsprogramma. Onze beleidsadviseur gezondheid zet zich enthousiast in om Positieve Gezondheid toe te passen binnen de gemeente De Wolden. Positieve Gezondheid staat ook in andere nota’s, zoals de jeugdnota en de cultuurnota. Deze integrale aanpak is logisch vanuit de brede benadering: iemand kan wel elke dag beginnen met een gezond ontbijt, maar als hij de rest van de dag niemand ziet of spreekt, heeft dit invloed op zijn mentale gezondheid.’’
Hoe zijn tot nu toe de ervaringen in de praktijk?
‘’In de praktijk betekent het dat de ambtenaren van de diverse beleidsvelden elkaar steeds vaker opzoeken als ze denken dat een ontwikkeling voor andere ambtenaren van belang kan zijn. Ook voor mij als wethouder zit daar een rol in. Daarnaast stimuleren we dat professionals op het gebied van bijvoorbeeld wonen, welzijn en sport bij elkaar gaan zitten en in gesprek komen over hoe je op basis van Positieve Gezondheid inwoners benadert en hen van dienst kunt zijn. We gaan steeds meer van het domeinoverstijgend denken naar het doen.’’
Wat zijn de ambities met betrekking tot Positieve Gezondheid in De Wolden?
‘’We organiseren twee keer per jaar een netwerkbijeenkomst over Positieve Gezondheid voor professionals die werkzaam zijn in De Wolden. Tijdens de eerste netwerkbijeenkomst waren ongeveer 40 professionals aanwezig die elkaar graag blijven ontmoeten via dergelijke bijeenkomsten. Dit om de samenwerking te versterken. De netwerkbijeenkomsten worden door verschillende professionals voorbereid. Voor en door professionals dus, daar ben ik trots op.
Het is een uitdaging, zeker voor professionals die vaak al zwaar belast zijn, om voldoende tijd te maken voor verdieping in het werken volgens Positieve Gezondheid. Het kost tijd om het je eigen te maken. We bieden daarvoor workshops aan. De eerste workshop vindt plaats op dinsdagochtend 14 februari. Dit is ook bedoeld voor de professionals, te denken valt aan medewerkers van het welzijnswerk, het onderwijs en de woonzorgcentra.
Het lastige is dat er geen blauwdruk is voor het implementeren van Positieve Gezondheid. We pakken als gemeente onze rol door ontwikkelingen te volgen en die in het beleid te passen waar mogelijk. Daar een open mind voor houden is denk ik belangrijk. Denken vanuit Positieve Gezondheid kan wat zweverig lijken, maar volgens ons is het passend om vanuit de persoonlijke behoeftes van mensen te blijven handelen.’’
Wat zien inwoners ervan terug?
‘’We stimuleren dat professionals in gesprek gaan met de inwoners aan de hand van de gesprekstechnieken van Positieve Gezondheid. De focus ligt dus eerst op de professionals. Wanneer hun denken en doen verandert, kun je er pas bij de inwoners effect van gaan zien. En ook zij moeten wennen aan de nieuwe benadering. Mensen hebben niet altijd behoefte aan inmenging in hun persoonlijk leven. Het doel is een gezondere bevolking te krijgen. Mensen moeten zich in brede zin prettig voelen.
Daarom willen we ook de resultaten en opbrengsten van Positieve Gezondheid in kaart brengen. Wat levert het precies op? We weten dat we in De Wolden al hoog scoren op kwaliteit van leven. Maar als dat door Positieve Gezondheid nog hoger wordt en de zorgvraag neemt af, hebben we heel veel bereikt. De bedoeling is in najaar 2023 een tussenmeting te doen van de nota volksgezondheid.’’
Waarmee kan gemeente De Wolden andere gemeentes en organisaties inspireren?
‘’Intern werken we aan ‘gezondheid in alle domeinen’. Met een denktank waaraan verschillende collega’s deelnemen proberen we te realiseren dat gezondheidsvraagstukken vanuit een breed perspectief aangepakt worden, waarbij over de schotten van de verschillende domeinen heen samengewerkt wordt. Dat was in het begin wel trekken, maar gaat steeds meer vanzelf. Een recent voorbeeld is dat medewerkers Volksgezondheid door de collega’s van Wonen zijn benaderd om mee te denken over de nieuwe woonvisie voor De Wolden.
We zijn niet bang om nieuwe werkwijzen aan te pakken. Zo loopt er in Hollandscheveld sinds 7 jaar het project van Domein Overstijgend Samenwerken (DOS). Niet werken en denken vanuit de kaders van de verschillende wetten (Wmo, Zvw, Wlz), maar vanuit het perspectief van de inwoner en wat hij of zij nodig heeft om zo lang mogelijk zelfstandig mee te kunnen doen aan de samenleving en thuis te kunnen blijven wonen. Daar waar nodig en mogelijk wordt de verbinding met het sociale netwerk van de inwoners versterkt. Het project heeft aangetoond dat deze manier van ondersteuning en zorg beter past bij de wensen van de inwoners. Er is ook aantoonbaar minder (professionele) zorg nodig. Deze werkwijze past binnen het gedachtegoed van Positieve Gezondheid en willen we ook in De Wolden gaan toepassen.
Ook een pilot herstelgericht zorg in samenwerking met gemeente Hoogeveen is gebaseerd op Positieve Gezondheid. Mensen, met name ouderen en andere inwoners die thuiszorg krijgen, worden vanuit hun behoeftes benaderd. Waar worden ze fitter van, wat geeft ze een beter gevoel?
Wanneer we in 2023 onze eerste metingen van de resultaten hebben gedaan, willen we andere Drentse gemeenten hierover informeren. We hebben ons verder aangesloten bij het Drents Netwerk Positieve Gezondheid, ook daar kunnen we elkaar inspireren en van elkaar leren.’’